Waarom duizenden scholieren de verkeerde studie kiezen

Waarom duizenden scholieren de verkeerde studie kiezen

12 augustus 2015 Uit Door admin
Het studieaanbod voor scholieren is enorm. Toch maakt ongeveer één op de drie studenten in het hoger onderwijs het eerste jaar van de studie niet af. Waarom lukt het hen niet om meteen de juiste keuze te maken?  

Maandag overspoelt een golf kersverse studenten de steden Utrecht, Groningen en Leiden: de introductietijd voor aankomende studenten staat daar op het punt van beginnen. Van de eerstejaars zal waarschijnlijk een op de drie het eerste jaar niet afmaken. Het percentage studenten dat de studie voor het tweede jaar afbreekt ligt al jaren rond de 30 tot 35 procent.

Zonde

De Landelijke Studenten Vakbond (LSVb) ziet die cijfers als een probleem. “Voor zowel voor de student als de opleiding is dit zonde. Als student wil je een goede start maken, het is een nieuwe fase in je leven waar misschien verhuizen naar een andere stad bij hoort. Als je dan moet stoppen is dat voor niemand fijn. Bovendien is het behoorlijk duur”, zegt LSVb-voorzitter Sara Spano.

De kosten voor een verkeerde keuze kunnen hoog oplopen, zeker omdat de basisbeurs vanaf komend collegejaar wordt vervangen door een leenstelsel.

Volgens gegevens van het Nibud is de gemiddelde uitwonende student per maand aan collegegeld, levensonderhoud en verzekeringen ruim 1.100 euro kwijt. Daarvoor krijgen ze geen studiebeurs meer. Het is dus handig om gelijk de goede keuze te maken, hoe komt het dan dat dit vaak niet lukt? 

Open blik

Een gebrek aan oriëntatie lijkt een belangrijke oorzaak. Bij September Advies, een studieadviesbureau voor studenten, komen ze dit vaak tegen. “Wij zien veel studenten die in het eerste jaar stoppen. Hoewel dit verschillende oorzaken heeft, komt het grotendeels omdat ze zich niet goed hebben ingelezen”, zegt studiebegeleider Alexander Steenhorst. 

In plaats van met een open blik naar het studieaanbod te kijken, richten studenten zich bijvoorbeeld van meet af aan op één studierichting. “Het kan zijn dat een leraar heeft gezegd dat een bepaalde studie bij hen past, waardoor een leerling zich alleen hier op focust”, zegt Steenhorst. Studenten baseren in zo’n geval hun keuze op de raad van een ander, in plaats van te kijken naar wat zij zelf belangrijk vinden.

Eerste date

Uitvinden wat je belangrijk vindt in het leven is voor veel jongeren echter geen gemakkelijke opgave. Volgens Michiel Westenberg, hoogleraar ontwikkelingspsychologie, missen aankomend studenten vaak de ervaring en ontwikkeling om een bewuste studiekeuze te maken. Hij vergelijkt de keuze voor een studie met een eerste date.

“Als je gaat daten weet je vaak wel iets van een persoon, maar je moet samen dingen meemaken om elkaar te leren kennen. Bij een studiekeuze is dat hetzelfde: je weet er wel wat van af, maar je weet niet zeker of het echt bij je past.”

Aankomend studenten baseren hun keuze volgens Westenberg op weinig informatie en weten vaak niet wat het betekent om dag in, dag uit met studeren bezig te zijn. Gelijk de goede beslissing maken is daarom moeilijk, maar in tegenstelling tot daten is studiekeuze niet iets wat je keer op keer kunt overdoen. “Bij partnerkeuze is het normaal om verschillende relaties te hebben voordat je besluit om bij iemand te blijven, maar bij studiekeuze moet het de eerste keer raak zijn.”

Flexibel eerste jaar 

Om ervoor te zorgen dat studenten al eerder in het proces de juiste keuze maken pleit hoogleraar Westenberg voor een ‘flexibel eerste jaar’ waarin studenten meerdere studies kunnen volgen. Op basis daarvan zijn ze in staat een weloverwogen keuze te maken voor een studie, waarbij ze geen valse verwachtingen koesteren.

Uitproberen is volgens Westenberg onvermijdelijk, maar in het huidige systeem is daar bijna geen ruimte voor. Hij vindt het daarom opvallend dat de meeste studenten in jaar één wel hun studie voortzetten. “Ik ben eigenlijk verbaasd dat de meerderheid bij zijn eerste keuze blijft.”

Verwachting vs. realiteit

Nu komt de verwachting van studenten over een bepaalde studierichting niet altijd overeen met de realiteit, erkent ook Spano van de LSVb. Een bekend voorbeeld hiervan is de studie Rechten, waarvan sommige studenten een te rooskleurig beeld hebben. “Sommige studenten verwachten dat ze worden opgeleid voor een carrière in de rechtszaal, maar dat is een romantisch beeld dat niet overeenkomt met de werkelijkheid”, aldus Spano.

Om dit valse beeld te ontkrachten moeten universiteiten en hogescholen zich richten op inhoudelijke voorlichting, vindt Spano. “Een rondje lopen door het gebouw, dat op de open dag ineens is versierd met ballonnen, is niet genoeg.” Volgens haar bestaat goede voorlichting uit het volgen van proefcolleges of meelopen met studenten die al bezig zijn.

Inhoudelijke voorlichting komt wel al steeds vaker voor, zeker omdat onderwijsinstellingen vanaf afgelopen jaar verplicht zijn om matchingsactiviteiten uit te voeren.

Maatwerk 

Matchingsactiviteiten zijn bedoeld om studenten op de juiste plek te krijgen en uitval te verminderen. Omdat onderwijsinstellingen vrij zijn om de invulling van deze activiteiten zelf te bepalen, zit er een groot verschil in aanpak.

“Het matchingssysteem zit nog in de opstartfase en het is een kwestie van onderzoeken welke vormen werken”, zegt Spano. Zij vindt wel dat sommige partijen zich er te makkelijk van af maken. “Bij sommige instellingen bestaat de matching alleen uit het invullen van een vragenlijst waar uit blijkt of de opleiding geschikt is voor de student. Dit vinden wij niet voldoende, want wat ze nodig hebben is advies op maat.”

Ook bij het studieadviesbureau vinden ze maatwerk belangrijk. “De oriënterende fase voor studenten is al jaren hetzelfde, ze gaan naar een open dag of maken een studiekeuzetest, waar uit komt rollen welke studie bij hen zou passen. Van studenten die bij ons komen, begrijpen wij dat deze uitslag vaak niet klopt”, zegt Steenhorst.

Bron: nu.nl

Foto: Thinkstock