Omgaan met faalangst bij een tentamen
Niemand vindt het leuk om fouten te maken. Maar als je merkt dat de angst voor een fout de overhand neemt, is er een kans dat je faalangst hebt. In dit artikel bespreken we wat faalangst is en hoe je ermee om kan gaan.
Wat is faalangst
Iedereen vindt een toets of tentamen spannend. Het is namelijk hét moment om te laten zien wat je in huis hebt. Als wiskunde niet je sterkste vak is, kan je een wiskunde cursus volgen. Maar voor iemand met faalangst is het meer dan spannend. De angst kan je verlammen. Er kunnen allerlei nare gedachtes door je hoofd gaan. “Als ik maar geen onvoldoende haal” of “Ik kan dit niet”. Iedereen heeft deze gedachten wel eens, maar als je faalangst hebt kan je je daardoor heel somber voelen. Het kan er zelfs voor zorgen dat je tijdens het tentamen niet goed kan nadenken en een black-out krijgt.
Hoe herken je faalangst
Faalangst herken je niet direct, want iedereen is weleens bang voor een toets of presentatie. Toch is dit bij mensen met faalangst (bijna) altijd aanwezig bij een ‘prestatiemoment’ en spelen dezelfde symptomen een rol. Iemand met faalangst kan veel bevestiging vragen, uitstelgedrag vertonen, zo min mogelijk aandacht opeisen of juist de clown uithangen. Ook op het moment van de spanning zijn symptomen op te merken, denk aan zweten, rood worden en hartkloppingen. Zelfs dagen van tevoren zijn er klachten die op kunnen spelen zoals buikpijn of misselijkheid.
Faalangst onder controle houden
Iemand die faalangst heeft zal altijd gevoelig zijn voor prestatiedruk. Of dit nou een tentamen op school is of een presentatie op het werk. Een stressmoment blijft een trigger. Toch kan je je faalangst onder controle houden. We delen drie tips om angst te verminderen en zelfverzekerd de toets te maken!
Tip 1: Planning maken
Als je bang bent om fouten te maken, dan is de kans groot dat je er helemaal niet aan begint. Kortom: je gaat uitstellen. Misschien wel zo erg dat je op de allerlaatste dag flink moet stampen voor een toets. Juist doordat alles op het laatste moment moet (en onder hoge druk) ga je fouten maken. Een goede planning haalt veel druk van de ketel en geeft je een goed overzicht van wat er moet gebeuren. Door de werkdruk te verdelen over een paar weken heb je veel meer tijd om alles rustig door te nemen.
Heb je een examen van vijf hoofdstukken? Doe dan elke dag een paragraaf. Lukt het een dag niet? Dan kan je in je planning schuiven. Doordat de tijdsdruk een stuk minder is kan je de stof veel beter opnemen én ben je dagelijks niet zoveel tijd kwijt aan het studeren. Ben je bang dat je alsnog gaat uitstellen? Schakel dan je ouders of vriend(in) in die even checkt of je het daadwerkelijk hebt gedaan.
Tip 2: Goede voorbereiding
Een planning is onderdeel van de voorbereiding, maar zeker niet alles. Bedenk wat je per vak moet voorbereiden. Waarschijnlijk ben je in sommige vakken heel goed en heb je daar minder tijd voor nodig. Maar is wiskunde bijvoorbeeld niet je sterkste vak? Dan is dat helemaal oké, maar dat betekent wel dat je hier wat meer tijd en energie in moet steken. Overweeg bijvoorbeeld wiskunde bijles van een docent.
Je kan ook online ‘bijles’ volgen. Op YouTube zijn allerlei video’s te vinden over wiskundige vraagstukken, van de stelling van Pythagoras tot lineaire formules. Zo kan je bijna een hele wiskunde cursus online doen. Vergeet is het qua voorbereiding belangrijk om alle benodigdheden te regelen. Denk hierbij aan een atlas, rekenmachine, liniaal, potlood, gum en goede balpennen.
Tip 3: Voor jezelf zorgen
Als je je aan de planning hebt gehouden en je goed hebt voorbereid, is het tijd voor wat ‘selfcare’. Blijf tijdens de tentamenweek goed eten, ga op tijd naar bed en plan ontspanning in. Er is niets mis met een rustdag waarbij je series kijkt of met vrienden afspreekt. Sterker nog, een rustdag kan precies zijn wat je nodig hebt. Blijft het verlammende, angstige gevoel opkomen? Bel dan met ouders of vrienden om even je gedachten te spuien. Vaak kan dit al heel erg opluchten. Ook het opschrijven van nare gedachten kan ruimte geven in je hoofd.
Als je merkt dat angst blijft overheersen, kan het helpen om professionele hulp te zoeken. Hiervoor hoef je je niet te schamen, er zijn heel veel mensen die last hebben van faalangst. Veel scholen bieden daarom faalangsttraining aan waarbij je werkt aan je zelfvertrouwen. Als je school dit niet aanbiedt, kan je een afspraak maken bij de huisarts. Hij of zij kan je dan doorverwezen naar een hulpverlener die veel ervaring heeft met faalangst.